W kontek?cie problemów strefy euro oraz zobowi?za? Polski do jak najszybszego przyj?cia wspólnej waluty warto pokrótce przyjrze? si? do?wiadczeniom S?owacji, zwi?zanym z ich uczestnictwem w projekcie unii walutowej (S?owacja wesz?a formalnie do strefy euro 1 stycznia 2009 r.). Je?li wzi?? pod uwag? dane dotycz?ce wzrostu gospodarczego, to nie s? one z?e. Wprawdzie w roku wej?cia do strefy kraj dotkn?a g??boka recesja (PKB skurczy? si? o blisko 5%), jednak?e w kolejnych latach sytuacja wygl?da?a ju? znacznie lepiej. Wraz z popraw? europejskiej koniunktury (a co za tym idzie s?owackiego eksportu) gospodarka zacz?a rosn?? (w 2010 wzrost wyniós? 4.2%, dla 2011 szacowany jest na ok. 3%). W efekcie, w porównaniu z 2008 realny PKB jest dzi? ok.2% wy?szy, co nie jest wynikiem z?ym bior?c pod uwag?, ?e ca?a Unia Europejska wci?? jest pod kresk? (do poziomu z 2008 r. brakuje jej ok. 1%). Z drugiej strony trudno go te? uzna? za szczególnie dobry (dla porównania w przypadku Polski realny PKB wzrós? w tym okresie o blisko 10%).
Cho? bie??cy wzrost jest czynnikiem istotnym, to du?o wa?niejsze jest to, jak euro oddzia?uje i oddzia?ywa? b?dzie w perspektywie ?rednioterminowej. Do pozytywnych efektów zwi?zanych z przynale?no?ci? do strefy nale?y zaliczy? stabilno?? jak? euro zapewnia firmom (np. w kontek?cie tworzenia planów inwestycyjnych) i gospodarstwom domowych (nie ma problemu kredytów walutowych). Do negatywnych nale?y z pewno?ci? zaliczy? wp?yw wprowadzenia euro na konkurencyjno?? s?owackiej gospodarki, zw?aszcza przemys?u. Jest to kwestia tym bardziej istotna, ?e to w?a?nie przemys? by? jednym z g?ównych motorów nap?dowych s?owackiej gospodarki przed wej?ciem do strefy euro, a dzi? S?owacj? charakteryzuje najwy?szy w?ród krajów UE udzia? (ponad 30%) przemys?u w wytworzonej warto?ci dodanej.
W przeciwie?stwie do innych krajów regionu globalny kryzys nie przyniós? poprawy mi?dzynarodowej konkurencyjno?ci s?owackiego przetwórstwa zwi?zanej z deprecjacj? waluty. W efekcie tzw. REER, czyli realny efektywny kurs walutowy (odzwierciedlaj?cy konkurencyjno?? na tle partnerów handlowych zwi?zan? nie tylko ze zmianami nominalnymi kursów, ale tak?e wynagrodze?) pozosta? na niezmienionym poziomie. Poziomie wysokim, poniewa? w latach poprzedzaj?cych wst?pienie do strefy euro s?owacka korona silnie aprecjonowa?a, a na dodatek w szybkim tempie ros?y równie? wynagrodzenia. W efekcie dzi? wska?nik REER kszta?tuje si? ponad 30% powy?ej poziomu z 2005 r, podczas gdy np. dla Polski jest on praktycznie na tym samym poziomie co 6 lat temu (g?ównie za spraw? deprecjacji z?otego w ostatnich latach, która zamortyzowa?a efekty zwi?zane z szybkim wzrostem wynagrodze? w okresie boomu gospodarczego). Ten brak mo?liwo?ci dostosowania przez kurs drastycznie zmieni? – na niekorzy?? - pozycj? konkurencyjn? S?owacji w ramach Unii Europejskiej. O ile jeszcze kilka lat temu S?owacja nale?a?a do liderów konkurencyjno?ci pod wzgl?dem relacji wydajno?ci do kosztów pracy, to dzi? wielko?? tego wska?nika plasuje j? pod koniec drugiej dziesi?tki wszystkich krajów UE. Równocze?nie S?owacja nie mia?a wystarczaj?cej ilo?ci czasu, aby przewagi kosztowe zast?pi? przewagami opartymi na konkurencyjno?ci poza-cenowej. Jak wskazuje na to opublikowany niedawno ranking gospodarek UE pod wzgl?dem innowacyjno?ci S?owacja plasuje si? na 5-tej od ko?ca pozycji.
Te dramatyczne zmiany w pozycji konkurencyjnej naszego po?udniowego s?siada zaczynaj? si? w wyra?ny sposób przek?ada? na atrakcyjno?? inwestycyjn? kraju. O ile w latach 2005-2008 S?owacja by?a w stanie przyci?gn?? ?redniorocznie inwestycje zagraniczne o równowarto?ci 5.2% PKB, to w roku 2009 by?y one ujemne (wi?cej kapita?u odp?yn?o ni? nap?yn?o), a w dwóch kolejnych latach ukszta?towa?y si? w okolicach zera. Wynik by?by prawdopodobnie jeszcze gorszy, gdyby nie wysi?ki rz?du (g?ównie w formie ulg podatkowych) zmierzaj?ce do zatrzymania za wszelk? cen? inwestorów, którzy coraz powszechniej wyra?aj? ch?? przeniesienia produkcji do innych krajów.
Reasumuj?c, mo?na odnie?? wra?enie, ?e S?owacja wesz?a do strefy euro w z?ym momencie, gdy jej relatywna konkurencyjno?? kosztowa uleg?a gwa?townemu pogorszeniu. Cho? dzi? gospodarka S?owacji generuje relatywnie wysokie tempo wzrostu, to jest to wci?? pochodna inwestycji dokonanych jeszcze przed wej?ciem do strefy. Perspektywy na najbli?sze lata wydaj? si? znacznie mniej optymistyczne, chyba ?e ju? dzi? zostan? podj?te zdecydowane wysi?ki w zakresie przywracania konkurencyjno?ci, albo poprzez ograniczanie wzrostu p?ac przy szybkim wzro?cie produktywno?ci, albo poprzez dokonanie szybkiej transformacji gospodarki w kierunku konkurencji poza cenowej.
Dla Polski przyk?ad S?owacji powinien stanowi? przestrog?, ?e konkurencyjno?? mo?na straci? nie tylko w wyniku tego co dzieje si? w?asnym kraju, ale tak?e zmian zachodz?cych u innych. Dzi? ten przekaz jest szczególnie istotny w kontek?cie dramatycznych wysi?ków zmierzaj?cych do ograniczenia kosztów pracy w wielu krajach Europy Zachodniej. Wa?ne, aby podtrzymuj?cy w tym momencie nasz? konkurencyjno?? s?aby zloty nie u?pi? czujno?ci i nie ograniczy? wysi?ków maj?cych na celu popraw? wydajno?ci pracy (tu bowiem – jak si? wydaje – tkwi? jeszcze du?e rezerwy).
Opublikowane: Parkiet 18.02.2012
Tags:Louis vuitton Handbags,Louis Vuitton Monogram,Louis Vuitton Wallet
没有评论:
发表评论